W pracy z osobami nies�ysz�cymi potrzebne s� umiej�tne usta i r�ce,
kt�re potrafi� wyra�a� mi�o�� i przekazywa� prawd�.

1. Przede wszystkim nie b�j si� rozmowy z kim�, kto �le s�yszy lub nie s�yszy. Nie obawiaj si�, �e nie potrafisz porozumie� si� z nim, �e b�dziesz �le zrozumiany. Twoje przyjazne zachowanie, �yczliwo��, ch�� rozmowy, spok�j i wytrwa�o�� maj� nieocenion� warto�� dla osoby nies�ysz�cej, kt�ra potrzebuje rozm�w z innymi lud�mi tak samo jak ka�dy cz�owiek.
   
   
2. Sta� lub usi�d� w taki spos�b, �eby osoba nies�ysz�ca mog�a dok�adnie z bliska widzie� Twoj� twarz i r�ce (twarz powinna by� na wysoko�ci twarzy rozm�wcy, dobrze o�wietlona, nie zas�oni�ta).
   
   
3. Uwa�nie i cierpliwie s�uchaj tego, co m�wi Tw�j rozm�wca. Nie zra�aj si�, je�li nie od razu wszystko zrozumiesz. Mo�esz poprosi� o powt�rzenie. Po pewnym czasie na pewno uda Ci si� zrozumie� wi�cej.
   
   
4. Nie zra�aj si� napi�tym wyrazem twarzy nies�ysz�cego rozm�wcy. Zazwyczaj takie napi�cie �wiadczy o niezwykle intensywnej koncentracji uwagi, a nie o wrogo�ci lub innych negatywnych emocjach.
   
   
5. M�w w spos�b naturalny: g�o�no, ale nie krzycz�c; powoli, ale p�ynnie, nie dziel�c na sylaby, zachowuj�c prawid�owy akcent oraz intonacj�.
   
   
6. Poruszaj ustami wyra�nie, ale bez nadmiernie szerokiego ich otwierania; nie stosuj przesadnie "wyrazistej" artykulacji, poniewa� to utrudnia czytanie z ust.
   
   
7. Na pocz�tku rozmowy jasno okre�l jej temat; nie zmieniaj tematu bez zapowiedzi (ka�d� zmian� tematu wyra�nie i jasno sygnalizuj).
   
   
8. U�ywaj pe�nych zda�, ale nie nazbyt skomplikowanych i wyszukanych.
   
   
9. Je�li Tw�j rozm�wca czego� nie zrozumie, powt�rz t� sam� my�l innymi s�owami, staraj�c si� wyja�ni� jej sens (by� mo�e niekt�re s�owa nie s� znane osobie nies�ysz�cej). Nie nale�y powtarza� wielokrotnie tych samych s��w g�o�niej i wolniej.
   
   
10. U�ywaj�c gest�w pomocniczych, staraj si�, aby by�y one jednoznaczne. Nie u�ywaj zbyt wielu gest�w (dla nies�ysz�cych wszystkie gesty maj� znaczenie, wi�c mo�esz by� zrozumiany niezgodnie z Twoj� intencj�). Nie u�ywaj gest�w bez znaczenia.
    
    
11. Staraj si� zachowywa� wyrazisty i jednoznaczny wyraz twarzy, zgodny z tre�ci� wypowiadanych s��w. Nie nale�y przesadnie "uprzejmie" u�miecha� si� w czasie m�wienia. "Sztuczny" u�miech zniekszta�ca artykulacj� i utrudnia czytanie z ust.
    
    
12. W celu u�atwienia wzajemnego rozumienia si� mo�esz u�ywa� pisma. Pisz starannie, dbaj�c o prawid�owy kszta�t liter. U�ywaj zda� pe�nych, s��w jednoznacznych. S�owa, kt�rych Tw�j rozm�wca nie zrozumie, wyja�nij lub zast�p innymi.
    
    
13. Czytaj�c pisemne wypowiedzi osoby nies�ysz�cej, nie zra�aj si� b��dami i usterkami j�zykowymi i stylistycznymi. Pami�taj, �e cz�owiek, kt�ry nie s�yszy od urodzenia, ma wielkie trudno�ci w opanowaniu j�zyka. Zamiast dezaprobowa� b��dy, nale�y raczej podziwia� wysoki poziom w�adania j�zykiem mimo tych trudno�ci.
    
    
14. Traktuj ka�dego cz�owieka nies�ysz�cego z nale�nym mu szacunkiem; nie daj si� zwie�� popularnym stereotypom, deprecjonuj�cym g�uchych i przypisuj�cym im r�norakie ograniczenia intelektualne i wady charakteru.

Warto wiedzie�, �e:

1. Osoba nies�ysz�ca ma ogromne trudno�ci, gdy w rozmowie uczestnicz� trzy lub wi�cej os�b. Trudno jej zorientowa� si�, kto w danym momencie m�wi i skoncentrowa� uwag� na ka�dej kolejnej wypowiedzi. W takiej sytuacji nale�y zadba� o to, aby rozm�wcy zabierali g�os po kolei i za ka�dym razem sygnalizowali, gdy zaczynaj� m�wi�.
   
   
2. Niekt�rzy nies�ysz�cy, zw�aszcza ci, kt�rzy wychowali si� w rodzinach i w szko�ach razem z innymi nies�ysz�cymi, pos�uguj� si� j�zykiem migowym (w Polsce: klasycznym polskim j�zykiem migowym, kt�ry jest naturalnym j�zykiem tworzonym przez wsp�lnot� komunikacyjn� nies�ysz�cych). Opanowanie tego j�zyka pozwala na swobodne komunikowanie si� z t� grup� os�b.
   
   
3. W szko�ach specjalnych dla nies�ysz�cych oraz w telewizyjnych programach dla nie-s�ysz�cych stosuje si� specjalne sztuczne po��czenie mowy ze znakami zapo�yczonymi z j�zyka migowego i alfabetem palcowym, czyli tzw. system j�zykowo-migowy.
   
   
4. Najdogodniej jest prowadzi� rozmowy z nies�ysz�cymi korzystaj�c z fonogest�w (systemu specjalnych gest�w pomocniczych), kt�re s�u�� do wizualizacji mowy; zar�wno osoba s�ysz�ca, jak i nies�ysz�ca musi biegle opanowa� ten spos�b m�wienia.